15 lipca br. w Ośrodku Szkoleniowo – Konferencyjnym OPTIMA przy ul. Malborskiej 65 w Krakowie oraz na terenie miasta i okolic, Fundacja Rozwoju Spółdzielczości Uczniowskiej zorganizowała cztero-dniowy kurs przeznaczony dla opiekunów i instruktorów Spółdzielni Uczniowskich z całej Polski.
Głównym celem kursu było poszerzenie i uzupełnienie kompetencji niezbędnych do pełnienia funkcji opiekuna Spółdzielni Uczniowskiej. Organizatorzy, mając na uwadze to, że rola opiekuna nie jest łatwa, a opiekun ma bardzo wiele obowiązków i konieczne jest, aby posiadał podstawową wiedzę z zakresu wielu dziedzin, przygotowali specjalny program. Zawierał on warsztaty m.in. z: ekonomii - w tym ekonomii społecznej, rachunkowości, bhp, spółdzielczości. Wykładowcami byli doświadczeni instruktorzy, trenerzy oraz przedstawiciele „spółdzielczości dorosłych”.
Dzień pierwszy był dniem oficjalnego rozpoczęcia kursu i zaklimatyzowania się kursantów w nowym miejscu. Podczas pierwszego spotkania uczestnikom został przedstawiony szczegółowy program kursu, informacje organizacyjne, a także był to moment przedstawienia osób, które były odpowiedzialne za przygotowanie tego kilkudniowego szkolenia. Tego dnia przybyłych powitali Prezes FRSU Pani Anna Bulka, I zastępca Pan Jerzy Lubas oraz przewodniczący Rady Fundacji - Pan Zdzisław Zatorski. Nie zabrakło również trenerów i członków FRSU – Pani Anity Strzebońskiej i Pana Bronisława Biesia.
Po oficjalnej części przyszedł czas na pierwsze wykłady, które rozpoczęły się od księgowości i sprawozdawczości poprowadzonej przez Panią Annę Mironiuk – doświadczonego trenera, instruktora i wieloletnią opiekunkę SU w Jordanowie. Kursanci zapoznali się z podstawami rozliczania zakupów towarów w SU przy dokumentowaniu ich paragonami i dowodami przyjęcia towaru na stan. Po rachunkowości przyszedł czas na ostatnie zajęcia zaplanowane tego dnia, które przygotował Pan Bronisław Bieś. Wykład dotyczył najważniejszych zasad z zakresu BHP, czyli wiedzy koniecznej dla każdej osoby pracującej z młodzieżą.
Dzień pierwszy został zakończony kolacją w restauracji GOŚCINIEC, działającej na terenie SCSK Optima.
Wtorek był drugim i bardzo intensywnym dniem kursu. Po śniadaniu, o godzinie 9:00, rozpoczęły się zajęcia: „Przedsiębiorczość społeczna a wzmacnianie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie”. Zostały one poprowadzone przez gości, którzy przybyli specjalnie z Poznania, aby móc przekazać wiedzę dla zebranych na kursie osób. Czteroosobowa delegacja żeńska w składzie: Sylwia Frankowska i Martyna Roga – reprezentujące ROPS w Poznaniu oraz Panie Anna Dranikowska i Karolina Dereżyńska ze Stowarzyszenia Na Rzecz Spółdzielni Socjalnych, przejęły tego dnia salę wykładową.
Po wprowadzeniu do tematu przez Panią Sylwię Frankowską, która przybliżyła zebranym najważniejsze pojęcia z zakresu ekonomii społecznej, nastąpiła prezentacja programu do którego przystąpienia Panie prowadzące zaprosiły wszystkich zebranych.
Stowarzyszenie na Rzecz Spółdzielni Socjalnych ma między innymi na celu podjęcie takich działań, które pomogą w rozwoju i poszerzeniu świadomości z zakresu spółdzielczości i przedsiębiorczości wśród dzieci i młodzieży. Kierując się myślą – „Człowiek ważniejszy niż zysk”, popierają i wspierają różne spółdzielnie, żłobki oraz inne instytucje, które prowadzą działania na rzecz pomocy ludziom potrzebującym, zagrożonym wykluczeniem społecznym, czy osobom niepełnosprawnym. Podczas realizacji wcześniej wymienionych zadań, zrodził się pomysł programu, którego celem jest podjęcie działań, które będą uświadamiać dzieci od najmłodszych lat, że życie nie jest kolorowe, a różnice występujące miedzy ludźmi nie pozwalają wszystkim na jednakowy start. Program ten nie tylko ma uświadamiać, ale także uczyć pomocy i tolerancji, która w każdym społeczeństwie jest potrzebna, a której wciąż w ludziach jest zbyt mało.
W związku z tym, że program jest skierowany do szczególnej grupy odbiorców, realizatorzy podzielili go na kilka części. Pierwszy etap składał się z różnego rodzaju badań. Były one konieczne z tego względu, że tematy problemów społecznych wśród najmłodszych są cały czas tematem tabu i należy je w odpowiedni sposób przekazać. Proces wprowadzania programu w życie zaczął się więc od wstępnej analizy i raportu na temat znajomości podstawowych zagadnień z zakresu spółdzielczości. Na podstawie zebranych danych udało się stworzyć wstępną koncepcję programu, ale zanim zdecydowano się wyjść z nim do dzieci, zorganizowano warsztaty fokusowe wśród nauczycieli, opiekunów i osób które na co dzień mają z nimi styczność. Te warsztaty pozwoliły zebrać opinię na temat tego, czy temat ma szanse się przyjąć. Zdania były podzielone, ale jednak pomysłodawcy programu zaryzykowali i przeprowadzili pierwsze warsztaty wśród najmłodszej grupy odbiorców, które zostały pozytywnie odebrane i zyskały popularność. Coraz więcej placówek oświatowych zgłasza się o możliwość wprowadzenia u siebie tego rozwiązania.
Program opracowany przez Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Spółdzielni Socjalnych składa się z trzech punktów:
1. Teoria – czyli cel nauczania połączony z podstawą programową.
2. Praktyka – scenariusze zajęć.
3. Materiały dydaktyczne.
Całość podzielona jest na sześć następujących modułów:
- wygrywam więc jestem,
- chcę, mogę, pomagam,
- współpraca zamiast rywalizacji,
- spółdzielczość jest dla uczniów,
- jak oni to robią? Przedsiębiorczość społeczna w Polsce i na świecie,
- mieszkam tutaj.
Czas trwania całego programu to 32 godziny, podzielonych na 18 scenariuszy zajęć, które są zróżnicowane pod względem trudności i dostosowanych w ten sposób, aby móc je wprowadzać na różnych przedmiotach w szkole, np. geografia, religia, wiedza o społeczeństwie czy historia.
W tworzeniu programu najważniejsze było to, by przekaz był prosty i ciekawy oraz wykorzystywał wszystkie możliwości współczesnego przekazu, aby zainteresować jak największa grupę najmłodszych. Żeby ułatwić pracę opiekunom i nauczycielom, zwrócono również szczególną uwagę na różnorodność metod dydaktycznych oraz zgodność z celami kształcenia obowiązującymi obecnie w Polsce. Zastosowano więc dodatkowe elementy, czyli: gry, debaty, projekty, testy, filmy, piosenki, quizy oraz możliwość pracy w grupie.
Aby zachęcić uczestników zebranych na kursie w Krakowie do próby wprowadzenia w swoich szkołach tego programu, oprócz teorii i prezentacji prowadzące wtorkowy wykład przygotowały gry i quizy, które wykorzystuje się w stworzonym przez Stowarzyszenie programie. Uczestnicy kursu organizowanego przez FRSU, mieli więc możliwość zagrania w spółdzielczą grę typu monopoli, rozwiązania kilku zagadek, a nawet stworzenia kolejnych, które mogą w przyszłości zostać wykorzystane przez Stowarzyszenie. Opiekunowie i trenerzy zebrani na szkoleniu bardzo chętnie brali udział w zadaniach przygotowanych przez gości z Poznania i bardzo pozytywnie odebrali pomysł wprowadzenia programu do szkół.
Po zakończonej prezentacji wszyscy udali się na obiad, aby nabrać sił na kolejny etap kursu, czyli spacer po Wieliczce w celu poznania tego popularnego miejsca na mapie małopolski. Pani Anita Strzebońska – członek zarządu FRSU, tego dnia została mianowana przewodnikiem i pokazała podróżującym takie atrakcje jak: miejsce gdzie znajduje się wjazd do kopalni soli, muzeum żup krakowskich, tężnia solankowa, pomnik Jana Pawła II, czy Kościół i rynek w Wieliczce.
Na zakończenie drugiego dnia kursu, w SCSK Optima na kursantów czekała kolacja w której wzięli również udział przedstawiciele spółdzielczości z małopolski.
Trzeci dzień szkolenia zapowiadał się równie intensywnie co pozostałe. Po śniadaniu głos zabrały przedstawicielki Krakowskiego Banku Spółdzielczego, które zostały zaproszone aby przedstawić działania KBS w szkołach, czyli inicjatywy na rzecz edukacji finansowej poprzez szkolne kasy oszczędnościowe. Głównym zadaniem SKO jest bowiem kształtowanie i poszerzanie wiedzy na temat oszczędzania wśród dzieci i młodzieży. Uczniowie pod okiem opiekuna mają możliwość gospodarowania środkami pieniężnymi. Szkoła uruchamia SKO na podstawie umowy z bankiem na prowadzenie kasy przy danej szkole, gdzie funkcjonują jako odrębny, indywidualny rachunek. Przedstawicielki KBS serdecznie zachęcały do skorzystania z oferty i wyczerpująco odpowiadały na zadawane pytania.
Po prezentacji przyszedł czas na kontynuację zajęć z rachunkowości. Ponownie Pani Anna Mironiuk uczyła rachunkowości. Przeprowadziła warsztatowe zajęcia z funkcjonowania kont kosztowo – przychodowych na podstawie spółdzielni uczniowskiej prowadzącej sklepik i kiermasze – czyli działalności, które często są prowadzone przez większość SU na terenie Polski.
Kolejnym punktem był temat: jak prezentować odpowiedni wizerunek w prasie, mediach lokalnych i społecznościowych. Najpierw Pani Anita Strzebońska wyjaśniła najważniejsze zagadnienia dotyczące komunikacji i masowego przekazu informacji. Był to wstęp do wystąpienia przybyłego na tą okazję Pana Tadeusza Krasuskiego – redaktora naczelnego Kuriera Spółdzielczego, który podpowiedział, jak napisać dobrą notatkę, aby zainteresować czytelników oraz jak przygotować tekst, który chcemy opublikować w prasie. Na koniec tej części głos zabrała Paulina Kostrzewa, reprezentująca ZLSP, która przybliżyła zebranym czym są media społecznościowe i pokrótce wskazała wady i zalety wybranych portali społecznościowych, zachęcając aby opiekunowie obecni na szkoleniu zachęcili młodzież do rozpowszechniania informacji o SU w Internecie – czyli przez formę przekazu informacji, która jest im najbliższa.
Po przerwie kawowej głos zabrała Pani Anna Bulka, Prezes FRSU. W swojej wypowiedzi skupiła się na potrzebie usankcjonowania działania SU i przypomniała dotychczas podejmowane próby uchwalenia Ustawy dla Spółdzielni Uczniowskich. Opisała wszystkie działania prowadzone w tej sprawie, podała opinie i uwagi napływające z ministerstw oraz przedstawiła wszystkie utrudnienia związane z brakiem uregulowań. Zaznaczyła też, że istnieje konieczność uaktualnienia Statutu na podstawie którego obecnie działają spółdzielnie uczniowskie. Cała wypowiedź została uzupełniona przez wcześniej występującego Pana Tadeusza Krasuskiego, który przedstawił założenia do zmian obowiązującego Statutu.
Po obiedzie kontynuowane były zajęcia z rachunkowości. Tym razem Pani Anna Mironiuk skupiła się na ustalaniu wyniku finansowego i sporządzaniu rocznej informacji. Były to ostatnie zajęcia merytoryczne tego dnia dla uczestników kursu.
Przedstawiciele FRSU zadbali o to, aby kursanci mieli możliwość poznania Krakowskiego Rynku. Ponieważ Kraków posiada bardzo bogatą ofertę turystyczną i może pochwalić się zabytkami zachowanymi w doskonałym stanie oraz bogatą historią związaną z działaniem różnego typu spółdzielni, nie sposób było pominąć taki punkt w programie. Pani przewodnik pokazała najpiękniejsze miejsca, opowiedziała kilka ciekawych historii na temat działaczy i miejsc związanych ze spółdzielczością, a końcowym etapem spaceru była kolacja w restauracji Gościnna Chata, w której jak słusznie nazwa wskazuje, zwiedzający zostali bardzo miło przyjęci.
18 lipiec, czwartek, był to dzień zakończenia kursu, ale dla uczestników również tego dnia przygotowano bardzo intensywne zajęcia. Na początek przedstawiono słuchaczom m.in. historię spółdzielczości na świecie i w Polsce, wartości, jakimi kieruje się spółdzielczość i jakie są jej główne symbole. Wykład ten został przygotowany przez Panią Anitę Strzebońską i Pana Zdzisława Zatorskiego – Przewodniczącego Rady FRSU, który dodatkowo nakreślił drogę – jak zostać spółdzielcą na długie lata. Gościem specjalnym tego dnia był Mieczysław Kozłowski, założyciel i pierwszy przewodniczący Rady FRSU. Podzielił się on swoimi wspomnieniami i spostrzeżeniami na temat zmian jakie dokonały się na przestrzeni ostatnich lat w środowisku szkolnym i spółdzielni uczniowskich.
Swoje pięć minut miała również Pani Zofia Węgrzyniak – członek zarządu FRSU, która przygotowała wskazówki dotyczące organizacji pracy i dokumentowania działań w SU. Zebrane Przez Panią Węgrzyniak materiały – sprawozdania, protokoły, uchwały, raporty itp. spotkały się z dużym zainteresowaniem wśród uczestników, którzy domagali się udostępnienia przygotowanej prezentacji.
Na koniec szkolenia przyszedł czas podsumowania, pamiątkowego zdjęcia i wręczenia zaświadczeń ukończenia kursu. Po tej oficjalnej części uczestnicy zostali zaproszeni na obiad i odpoczynek przed czekającą ich podróżą powrotną.
Z opinii, które napłynęły podczas podsumowania, z uśmiechów na twarzach oraz próśb o wydłużenie kursu o kolejny dzień wynika, że zebrani na kursie uczestnicy nie będą żałować czasu poświęconego na pobyt w Krakowie, a oprócz wiedzy pozostaną z nimi również miłe wspomnienia.
Paulina Kostrzewa.
